ทุกสิ่งที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับวิธีการคำนวณต้นทุนสต๊อกในร้านอาหาร

ต้นทุนสต๊อกคืออะไร?

ต้นทุนสต๊อก (Inventory Costing) คือกระบวนการในการคำนวณว่าคุณใช้จ่ายไปเท่าไหร่สำหรับวัตถุดิบและอุปกรณ์ในช่วงเวลาหนึ่ง การคำนวณต้นทุนสต๊อกช่วยให้คุณสามารถติดตามค่าใช้จ่าย ตั้งราคาขายได้อย่างเหมาะสม และคำนวณกำไรที่แท้จริงของร้านอาหาร หากคุณไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับต้นทุนสต๊อก อาจทำให้คุณสูญเสียเงินโดยไม่รู้ตัว

ตัวอย่าง: หากคุณซื้อไก่ 100 กิโลกรัมในราคาที่ต่างกันตลอดเดือน คุณจะคำนวณต้นทุนของไก่ที่ใช้ในจานอาหารได้อย่างไร? นี่คือที่มาของ วิธีการคำนวณต้นทุนสต๊อก ที่จะช่วยให้คุณคำนวณได้อย่างแม่นยำ

ทำไมต้นทุนสต๊อกถึงสำคัญ?

การคำนวณต้นทุนสต๊อกที่ถูกต้องทำให้คุณรู้ว่ามีค่าใช้จ่ายในการเตรียมจานอาหารแต่ละจานเท่าไหร่ และช่วยในการตั้งราคาขายอย่างมั่นใจ หากคุณไม่ใช้วิธีการที่ถูกต้องในการคำนวณต้นทุนสต๊อก คุณอาจตั้งราคาขายสูงเกินไป จนทำให้ลูกค้าไม่พอใจ หรือราคาต่ำเกินไปจนทำให้ร้านขาดกำไร

นอกจากนี้ ต้นทุนสต๊อก ยังมีบทบาทสำคัญในการรายงานทางการเงินและการคำนวณภาษี ต้นทุนของสินค้าที่มีอยู่ในมือและต้นทุนของสินค้าที่ขายไป (COGS) จะส่งผลโดยตรงต่อ งบการเงิน ของร้านอาหาร ตามข้อมูลจากสมาคมร้านอาหารแห่งชาติ (National Restaurant Association) ต้นทุนอาหารคิดเป็นประมาณ 28%-35% ของค่าใช้จ่ายทั้งหมดในร้าน การใช้วิธีการคำนวณต้นทุนสต๊อกที่ถูกต้องจะช่วยให้คุณควบคุมค่าใช้จ่ายเหล่านี้และเพิ่มกำไรได้

วิธีการคำนวณต้นทุนสต๊อก (Inventory Costing Methods)

มีหลายวิธีในการคำนวณต้นทุนสต๊อก และแต่ละวิธีจะมีผลต่อรายงานทางการเงินของร้านอาหารในลักษณะที่แตกต่างกัน วิธีที่คุณเลือกใช้จะขึ้นอยู่กับลักษณะการจัดซื้อและการใช้วัตถุดิบในร้านของคุณ นี่คือวิธีการคำนวณต้นทุนสต๊อกที่นิยมใช้ในร้านอาหาร

วิธีการคำนวณต้นทุนสต๊อกหลัก

1. FIFO (First-In, First-Out) Accounting
   FIFO ย่อมาจาก “First-In, First-Out” ซึ่งหมายถึงการใช้สินค้าที่มีอายุมากที่สุดก่อน ตัวอย่างเช่น หากคุณซื้อปลาแซลมอน 10 กิโลกรัมในราคา 50 บาทต่อกิโลกรัมในวันจันทร์ และซื้อแซลมอน 10 กิโลกรัมในราคา 55 บาทต่อกิโลกรัมในวันพุธ ระบบ FIFO จะใช้แซลมอนที่ราคาถูกที่สุดก่อน โดยใช้ 50 บาทต่อกิโลกรัม
   
   ข้อดี: ช่วยรักษาความสดของวัตถุดิบ ลดของเสีย และเหมาะสำหรับการจัดการวัตถุดิบที่เน่าเสียเร็ว เช่น ผักและเนื้อสัตว์
   ข้อเสีย: เมื่อราคาเพิ่มขึ้น FIFO อาจทำให้กำไรดูสูงขึ้น ซึ่งอาจนำไปสู่การจ่ายภาษีที่สูงขึ้น
   
   
2. LIFO (Last-In, First-Out) Accounting
   LIFO ย่อมาจาก “Last-In, First-Out” ซึ่งหมายถึงการใช้สินค้าที่เพิ่งซื้อใหม่ล่าสุดก่อน ตัวอย่างเช่น หากใช้แซลมอนที่ซื้อในราคาสูงกว่า 55 บาทก่อน การคำนวณ COGS จะสูงขึ้นเมื่อราคาสินค้าเพิ่มขึ้น
   
   ข้อดี: ลดภาษี เนื่องจากค่าใช้จ่ายที่สูงกว่าจะทำให้กำไรดูต่ำลง
   ข้อเสีย: ไม่เหมาะกับการจัดการร้านอาหาร เนื่องจากทำให้เกิดการทิ้งสินค้าที่มีอายุยาวและอาจนำไปสู่การเสียหายจากวัตถุดิบที่ไม่ได้ใช้
   
   
3. Weighted Average Cost (WAC) Method
   วิธีนี้คำนวณต้นทุนเฉลี่ยของสินค้าทั้งหมดและใช้ค่าเฉลี่ยนั้นในการคำนวณต้นทุนสินค้า ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณซื้อแซลมอน 10 กิโลกรัมที่ราคา 50 บาทและอีก 10 กิโลกรัมที่ราคา 55 บาท ค่าเฉลี่ยจะเป็น (10 x 50 + 10 x 55) / 20 = 52.50 บาทต่อกิโลกรัม
   
   ข้อดี: คำนวณง่าย ลดการผันผวนของราคาสินค้า
   ข้อเสีย: อาจไม่สะท้อนต้นทุนที่แท้จริงเมื่อราคาสินค้าผันผวนมาก
   
   
4. Specific Identification Method
   วิธีนี้ติดตามต้นทุนของสินค้าทุกชิ้นอย่างละเอียด ใช้กับสินค้าที่มีมูลค่าสูงหรือสินค้าที่ไม่ซ้ำกัน เช่น เนื้อวัวพันธุ์พิเศษ
   
   ข้อดี: ให้ข้อมูลที่แม่นยำ
   ข้อเสีย: ต้องมีการติดตามที่ละเอียดและไม่เหมาะกับสินค้าที่ใช้ทุกวันในร้าน